Formy podstawowe to cykliczny program skierowany do uczennic i uczniów od czwartej do ósmej klasy szkoły podstawowej. Realizowany jest przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i Edukacyjną Fundację im. Romana Czerneckiego. Ideą każdej edycji Form podstawowych jest stworzenie pudełka, mieszczącego w sobie sztukę, która w każdej chwili może się zmaterializować w kształcie wybranym przez uczniów, wspieranych przez kadrę nauczycielską i zespół edukatorów Muzeum. Dotychczas odbyły się dwie edycje Form podstawowych, w których wzięło udział 400 uczniów i uczennic oraz 25 nauczycielek i nauczycieli z różnych rejonów Polski.
Współkurator Form podstawowych Sebastian Cichocki komentuje: Za pomocą Form podstawowych stawiamy pytania: co możemy zrobić ze sztuką? Czym może być wystawa? Czego możemy się nauczyć od artystek i artystów? Czy poprzez kontakt ze sztuką powstaje wiedza? I w końcu: jak rozumieć sztukę lub jak czerpać przyjemność z jej nierozumienia?
Wśród artystów, którzy w tym roku na zaproszenie Form podstawowych przygotowali swoje nietypowe dzieła sztuki, znalazło się 8 artystów i artystek z Polski i zagranicy: Adriano Costa, Jarosław Fliciński, Veronika Hapchenko, Edith Karlson, Krzysztof Maniak, Ahmet Öğüt, Olivia Plender, Laure Prouvost.
Ich prace zapakowane zostały w specjalne zaprojektowane przez architekta Macieja Siudę pudełka-narzędziowniki (przypominające kształtem wielkie piórniki) i wysłano do 10 wybranych szkół podstawowych z miejscowości poniżej 30 tys. mieszkańców w województwie mazowieckim oraz 4 instytucji kultury.
Pudełka i dzieła sztuki w nich zawarte są bazą do dalszych aktywności, realizowanych w szkołach. To “uśpiona” sztuka, instrukcje i propozycje artystycznych działań i eksperymentów, które stanowią zaproszenie i inspirację dla uczniów i uczennic do wspólnej pracy nad przygotowaniem własnych dzieł sztuki oraz finałowych wystaw w przestrzeni szkół (w klasach, na korytarzach czy boisku). Pomagają im w tym ich nauczycielki i nauczyciele oraz odwiedzające szkoły edukatorki muzealne z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
Program Formy podstawowe nie jest zwykłą wystawą. To wyjątkowa okazja, aby uczennice i uczniowie mogli odkrywać i tworzyć we własnych szkołach. To projekt, który przenosi sztukę współczesną z tradycyjnych muzealnych przestrzeni na korytarze szkół, gdzie staje się częścią szkolnej codzienności – mówi Helena Czernecka, członkini zespołu kuratorskiego programu.
Program Formy podstawowe promuje współpracę i wspólne tworzenie sztuki. Każdy uczestnik i każda uczestniczka projektu ma możliwość wyrażenia siebie i eksperymentowania z tworzeniem sztuki, co sprawia, że staje się ona bardziej dostępna i zrozumiała. To doskonały sposób na rozwijanie kreatywności, myślenia krytycznego, ale przede wszystkim działania zespołowego - mówi Marta Przybył, edukatorka z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
Dla wszystkich chętnych szkół z Warszawy, które nie uczestniczą w tegorocznej edycji Form podstawowych , Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie przygotowało warsztaty "Sztuka w szkole". Każda szkoła, która chciałaby gościć u siebie edukatorkę muzealną i wielki piórnik ze sztuką współczesną, może zgłosić się za pośrednictwem strony internetowej: https://artmuseum.pl/pl/edukacja/dla-szkol/sztuka-w-szkole.
Formy podstawowe zostały zainspirowane inicjatywą School Prints [Druki szkolne], którą realizowano przez chwilę w Wielkiej Brytanii tuż po drugiej wojnie światowej. Zestaw litografii stworzonych przez grupę uznanych artystów trafił wówczas do szkół podstawowych. Były to dzieła m.in.: Barbary Jones, Henriego Matisse’a, Henriego Moore’a, Johna Nasha czy Pabla Picassa.
Program Formy podstawowe powstaje pod opieką kuratorską Sebastiana Cichockiego i Heleny Czerneckiej.
Program otrzymał drugą nagrodę w kategorii “Procesy twórcze” oraz jest nominowany do międzynarodowej nagrody Outstanding Museum Practice Award przyznawanej przez CIMAM, globalną sieć ekspertów w dziedzinie muzeów sztuki nowoczesnej i współczesnej.
Szczegóły na stronie dedykowanej programowi.
fot. Stanisław Boniecki