19.09.2022
Raport „Filantropia w Polsce”
Raport, który po raz pierwszy w Polsce tak szczegółowo porusza tematykę zaangażowania społecznego liderów biznesu, opracowany został na bazie wywiadów z ponad 40 przedsiębiorcami w pierwszym i drugim pokoleniu. Jego autorką, na zlecenie Fundacji EFC, jest Agnieszka Sawczuk, jedna z kluczowych ekspertek i doradczyń z obszaru filantropii w Polsce, właścicielka brandu Filantropea. Wnioski z raportu posłużyły w stworzeniu ram Programu Philanthropy for Impact.
Do kluczowych wniosków z raportu należą m.in. poniższe:
- W ostatnich 30 latach polska filantropia przeszła ogromną przemianę. Widać to i w sposobie myślenia, i prowadzenia działalności społecznej. Obecnie już dwa pokolenia zamożnych Polaków i ich rodzin wspierają działania na rzecz innych i aktywnie się angażują. Filantropia staje się coraz ważniejszą częścią ich życia.
- Mimo że Polska ma wielowiekową tradycję działalności dobroczynnej, to przerwana wraz z komunizmem, odradzała się powoli.
- Jak pokazują badania przeprowadzone przez Fundację EFC wśród 42 przedsiębiorców w pierwszym i drugim pokoleniu, filantropia to bardzo osobista podróż. Mają na nią wpływ doświadczenie, pasja, sposób patrzenia na świat, a często wiara. Jednak głównym imperatywem do pomagania jest dla nich przede wszystkim poczucie obowiązku.
- To zobowiązanie do pomocy tym, którzy mają się gorzej, realizuje się na różne sposoby. Większość badanych (około 68%) wspiera tradycyjnie bezpieczne cele – szeroko rozumianą edukację, kulturę, zdrowie. Ponad 60% prowadzi działalność w formie zinstytucjonalizowanej – tworzy fundacje, fundusze filantropijne, programy społeczne w swoich firmach. Blisko 50% lubi działać bezpośrednio. Pomaga w odpowiedzi na potrzebę serca, wspierając osoby indywidualne i organizacje społeczne.
- Przedsiębiorcy rzadko korzystają z pomocy innych osób i instytucji, bo nie wiedzą, gdzie takiego wsparcia mogliby szukać. Kierują się więc intuicją, własnym doświadczeniem w prowadzeniu biznesu, czasem rekomendacją przyjaciół.
- Rysują się też różnice w rozumieniu roli i funkcji filantropii pomiędzy pokoleniami. Choć przedsiębiorcy w każdym wieku chcą widzieć rezultaty swojej pracy, to młode pokolenie ma w tym względzie znacznie większe oczekiwania – chce nie tylko niwelować skutki problemów, ale zmieniać system, który często blokuje ich rozwiązanie. Nie wystarcza im dobroczynność i pomaganie ad hoc. Chce angażować się w działania, które mają realny, długofalowy wpływ na życie innych ludzi.
- Niezależnie od wieku, wszyscy badani uważają, że w przyszłości filantropia stanie się wśród osób zamożnych powszechną postawą. I mimo barier, które widzą dla rozwoju filantropii w Polce – takich jak negatywne postrzeganie osób zamożnych i w konsekwencji ich działalności filantropijnej, brak wiedzy, jak sensownie ją prowadzić oraz niezbyt korzystne zachęty podatkowe – są przekonani, że stanie się ona rzeczą oczywistą, którą po prostu się robi.
- Duży wpływ na zwiększanie świadomości społecznej przedsiębiorców i ich zaangażowanie miał trwający kryzys wywołany pandemią i wojną w Ukrainie. Z jednej strony pokazał on, że filantropia może szybko, elastycznie i z wyczuciem wesprzeć tych, którzy potrzebują pomocy, ale z drugiej, że globalnych problemów nie da się rozwiązać w pojedynkę. Potrzebne jest partnerstwo instytucji z różnych sektorów, wiedza i narzędzia.
Według badanych, aby skutecznie zachęcać innych do aktywności społecznej, konieczne są:
- dobry klimat dla filantropii przez pokazywanie dobrych przykładów oraz docenianie wysiłków osób, które ją prowadzą,
- miejsca, gdzie filantropi mogliby dzielić się swoją wiedzą, wspierać w działaniu, być częścią społeczności ludzi, którzy myślą podobnie,
- wsparcie przy planowaniu i organizowaniu działalności społecznej,
- narzędzia, które ułatwiałyby nawiązywanie współpracy z organizacjami społecznymi, np. platforma internetowa z indeksem organizacji spełniających określone standardy, która pomagałaby w podejmowaniu decyzji.
- jasny system udogodnień prawno-podatkowych zachęcający do wspierania celów społecznych – większa elastyczność obecnie obowiązujących uregulowań i zwiększenie limitów odliczeń darowizn.
Nie wystarczy zrobić dobrą rzecz, trzeba jeszcze zrobić ją dobrze. W filantropii chodzi o zmianę społeczną, a ta nie zachodzi z dnia na dzień. Wymaga konsekwencji, przemyślanego działania i umiejętności. Przedsiębiorcy korzystając z wolności wyboru, jaki daje im zgromadzony majątek, mogą prowadzić swoją działalność społeczną w dowolny sposób. Jednocześnie są świadomi, że z zamożnością wiąże się odpowiedzialność. To zobowiązanie traktują poważnie. Jeżeli spotkają na swojej drodze mądrych partnerów, właściwe organizacje i wykorzystają swoje zasoby, wiedzę i chęć doskonalenia swojej filantropii, sami staną się narzędziem zmiany, którą chcą widzieć w świecie – mówi Agnieszka Sawczuk z Filantropea, autorka raportu.
Pełny raport dostępny jest tutaj.
Strona programu: www.philanthropyforimpact.com.